Quạt thông gió tủ điện công nghiệp và những điều cần biết?

Quạt thông gió tủ điện công nghiệp là thiết bị vô cùng quan trọng giúp cho hệ thống hoạt động trơn tru, hiệu quả cũng như tránh những nguy cơ cháy nổ. Vậy làm như thế nào để chọn được đúng số lượng quạt thông gió cần thiết? Cùng quạt công nghiệp Nam Vũ tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây.

Quạt thông gió tủ điện công nghiệp là gì?

Quạt thông gió tủ điện công nghiệp là một thiết bị chuyên dụng được lắp đặt trong các tủ điện, tủ điều khiển, tủ biến tần, tủ PLC,… nhằm mục đích hút nhiệt, đẩy hơi nóng ra ngoài và duy trì sự ổn định nhiệt độ bên trong tủ điện trong quá trình vận hành. Quạt hoạt động liên tục để bảo vệ các linh kiện điện tử bên trong khỏi bị quá nhiệt, giúp tăng tuổi thọ của thiết bị và giảm nguy cơ hư hỏng, cháy nổ.

Trong môi trường công nghiệp, các tủ điện thường chứa nhiều thiết bị như aptomat, rơ-le, biến tần, bộ điều khiển, bộ nguồn,… và khi hoạt động liên tục, nhiệt lượng sinh ra rất lớn. Nếu không có giải pháp thông gió hiệu quả, nhiệt độ tăng cao sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác và độ bền của hệ thống điều khiển. Quạt thông gió tủ điện công nghiệp chính là giải pháp giúp tản nhiệt hiệu quả, lưu thông không khí, đảm bảo điều kiện hoạt động lý tưởng cho hệ thống điện.

Cấu tạo của quạt thông gió tủ điện công nghiệp

Quạt thông gió tủ điện công nghiệp là một thiết bị quan trọng trong hệ thống làm mát và bảo vệ tủ điện khỏi tình trạng quá nhiệt. Dù có kích thước nhỏ gọn, quạt thông gió lại sở hữu cấu tạo đặc biệt, tối ưu cho việc lưu thông không khí, giảm nhiệt độ và duy trì độ ổn định bên trong các tủ điều khiển điện tử công nghiệp. Dưới đây là các bộ phận cấu thành và chức năng chi tiết của từng phần trong quạt:

Vỏ quạt (khung quạt)

Chất liệu: Thường được làm từ nhựa ABS chống cháy, nhựa PVC, hợp kim nhôm hoặc kim loại sơn tĩnh điện, giúp chống ăn mòn, chịu nhiệt và chịu va đập tốt.

Thiết kế: Có dạng hình vuông hoặc hình tròn, với kích thước phổ biến từ 80mm đến 172mm (tùy model). Thiết kế mỏng gọn, phù hợp lắp âm vào vỏ tủ hoặc lắp nổi bên ngoài.

Công dụng: Bảo vệ các bộ phận bên trong, đồng thời là giá đỡ cố định toàn bộ cấu trúc quạt khi lắp đặt vào tủ điện.

Động cơ (motor quạt)

Loại động cơ: Thường là motor AC (dòng xoay chiều) hoặc DC (dòng một chiều) với công suất nhỏ, tiết kiệm điện năng.

Đặc điểm:

Động cơ hoạt động êm ái, độ ồn thấp.

Tuổi thọ cao, có thể hoạt động liên tục 24/24 trong môi trường công nghiệp.

Một số dòng cao cấp sử dụng bạc đạn hoặc vòng bi bi để tăng độ bền và giảm ma sát.

Cánh quạt (cánh gió)

Chất liệu: Nhựa ABS, nhựa PP hoặc kim loại nhẹ như nhôm.

Thiết kế khí động học: Giúp tạo luồng gió mạnh, tăng hiệu quả thông gió và giảm độ ồn khi hoạt động.

Chức năng: Tạo lưu lượng gió hút hoặc thổi để lưu thông không khí trong và ngoài tủ điện, từ đó làm mát thiết bị bên trong.

Màng lọc bụi (lọc gió)

Vị trí: Được gắn ở mặt hút gió hoặc mặt thổi gió, tùy thiết kế.

Chức năng:

Ngăn chặn bụi bẩn, côn trùng, rác thải nhỏ lọt vào trong tủ điện.

Đảm bảo không khí đi vào sạch, giúp kéo dài tuổi thọ linh kiện bên trong tủ.

Dễ dàng tháo lắp, vệ sinh hoặc thay thế.

Lưới bảo vệ (lưới chắn cánh)

Thiết kế: Là lớp lưới kim loại hoặc nhựa, gắn ở phía ngoài cánh quạt.

Tác dụng:

Ngăn không cho tay người tiếp xúc trực tiếp vào cánh quạt khi đang quay.

Bảo vệ cánh quạt khỏi va đập trong quá trình vận hành.

Bộ điều khiển nhiệt độ (tùy chọn)

Chức năng: Một số quạt được tích hợp thêm cảm biến nhiệt hoặc rơ-le nhiệt, cho phép quạt tự động bật/tắt dựa trên nhiệt độ bên trong tủ điện.

Lợi ích: Tối ưu hóa việc tiêu thụ điện năng, đảm bảo quạt chỉ hoạt động khi thực sự cần thiết.

Tấm che mưa (cho quạt lắp ngoài trời – tùy loại)

Nếu quạt được lắp ở các vị trí có thể tiếp xúc với môi trường bên ngoài (như vỏ tủ điện ngoài trời), sẽ có thêm tấm che mưa hoặc nắp chống bụi giúp:

Ngăn nước mưa, hơi ẩm xâm nhập vào tủ điện.

Giữ cho luồng gió lưu thông một chiều, tránh tạp chất bên ngoài lọt vào.

Vì sao quạt thông gió tủ điện công nghiệp được nhiều người ưa chuộng?

Trong thời đại công nghiệp hóa và tự động hóa ngày càng phát triển, các hệ thống tủ điện đóng vai trò trung tâm trong việc điều khiển và vận hành máy móc, dây chuyền sản xuất. Đi cùng với đó là nhu cầu bảo vệ và làm mát các thiết bị điện tử bên trong tủ ngày càng tăng cao. Trong số các giải pháp được áp dụng, quạt thông gió tủ điện công nghiệp nổi lên như một lựa chọn tối ưu và được nhiều người ưa chuộng nhờ những ưu điểm vượt trội sau:

Quạt thông gió tủ điện công nghiệp có khả năng hút hơi nóng ra ngoài và đưa luồng không khí mát vào trong tủ điện một cách liên tục, giúp làm giảm nhiệt độ nhanh chóng. Khi các thiết bị như biến tần, bộ điều khiển, rơ-le hoạt động liên tục, lượng nhiệt sinh ra rất lớn. Nếu không được tản nhiệt kịp thời, nhiệt độ cao sẽ ảnh hưởng đến hiệu năng và tuổi thọ của linh kiện. Nhờ quạt thông gió, nhiệt độ bên trong tủ luôn được duy trì ở mức an toàn, đảm bảo hệ thống vận hành trơn tru.

Nhiệt độ là “kẻ thù thầm lặng” của các linh kiện điện tử. Sự tích tụ nhiệt kéo dài có thể làm hỏng vi mạch, cháy nổ tụ điện hoặc dẫn đến lỗi hệ thống. Việc sử dụng quạt thông gió giúp duy trì môi trường nhiệt độ lý tưởng bên trong tủ, từ đó kéo dài tuổi thọ của thiết bị và giảm thiểu chi phí sửa chữa, thay thế trong quá trình sử dụng lâu dài.

Một trong những điểm khiến quạt thông gió tủ điện được ưa chuộng là kết cấu nhỏ gọn, tiện lợi, dễ dàng lắp âm vào cánh tủ hoặc gắn bên ngoài tùy theo nhu cầu. Các mẫu quạt hiện nay thường đi kèm với màng lọc bụi, lưới chắn cánh an toàn và phụ kiện lắp đặt, giúp người dùng dễ thao tác mà không cần thay đổi kết cấu tủ điện hiện có.

Quạt tủ điện được thiết kế với động cơ công suất nhỏ, hoạt động tiết kiệm điện và không gây tốn chi phí vận hành. Một số dòng cao cấp còn tích hợp cảm biến nhiệt độ hoặc bộ điều khiển tự động, giúp quạt chỉ hoạt động khi cần thiết, từ đó tối ưu hóa năng lượng tiêu thụ. Ngoài ra, độ ồn thấp (thường dưới 40 dB) giúp quạt vận hành êm, phù hợp với môi trường làm việc yêu cầu yên tĩnh như phòng kỹ thuật, phòng điều khiển trung tâm,…

Quạt thông gió tủ điện có nhiều kích thước, lưu lượng gió, điện áp hoạt động (AC hoặc DC), phù hợp với đa dạng tủ điện từ nhỏ đến lớn, từ môi trường trong nhà đến ngoài trời. Một số dòng còn đạt tiêu chuẩn chống nước, chống bụi (IP54 – IP65), thích hợp sử dụng trong các nhà máy, khu công nghiệp, nơi có điều kiện môi trường khắc nghiệt.

So với các hệ thống làm mát phức tạp như máy lạnh tủ điện hay bộ trao đổi nhiệt, thì quạt thông gió có chi phí đầu tư rất thấp nhưng lại mang lại hiệu quả thiết thực trong việc bảo vệ thiết bị và đảm bảo an toàn vận hành. Đây là lý do khiến các kỹ sư, doanh nghiệp, nhà máy sản xuất lựa chọn quạt thông gió như một giải pháp không thể thiếu trong mỗi tủ điện công nghiệp.

Khi thiết bị bên trong tủ quá nhiệt, nguy cơ cháy nổ, đoản mạch hoặc hỏng hóc hệ thống là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Việc chủ động lắp đặt quạt thông gió giúp giảm nhiệt độ, hạn chế rủi ro sự cố kỹ thuật, từ đó góp phần tăng tính an toàn cho cả hệ thống điện và con người.

Ứng dụng của quạt thông gió tủ điện công nghiệp với đời sống hằng ngày

Trong kỷ nguyên số và công nghiệp hóa hiện đại, hệ thống điện điều khiển và tự động hóa đã trở thành phần không thể thiếu trong mọi lĩnh vực đời sống. Để duy trì sự ổn định, an toàn và hiệu quả cho các hệ thống điện tử và thiết bị điều khiển, quạt thông gió tủ điện công nghiệp đã trở thành một trong những giải pháp tối ưu và phổ biến. Không chỉ được sử dụng trong các nhà máy sản xuất, thiết bị này còn có mặt rộng rãi trong các ứng dụng hàng ngày, từ dân dụng đến thương mại và công nghiệp nhẹ.

Ứng dụng trong các tủ điện điều khiển gia đình

Hiện nay, nhiều gia đình hiện đại sử dụng hệ thống điện thông minh như nhà thông minh (smart home), thiết bị đóng ngắt tự động, cảm biến ánh sáng, điều khiển từ xa,… Những hệ thống này thường đi kèm với tủ điện điều khiển trung tâm, bên trong chứa các linh kiện nhạy cảm như bộ điều khiển, biến áp, rơ-le,… Khi các linh kiện này hoạt động lâu dài trong không gian kín, chúng sẽ sinh nhiệt, có thể gây ảnh hưởng đến tuổi thọ thiết bị.

Trong trường hợp này, quạt thông gió tủ điện công nghiệp được tích hợp vào tủ điện gia đình để giúp tản nhiệt nhanh, ổn định và hiệu quả, từ đó đảm bảo hệ thống điện nhà ở hoạt động an toàn và bền bỉ.

Ứng dụng trong trung tâm thương mại, siêu thị, văn phòng

Tại các tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại hoặc văn phòng hiện đại, hệ thống điện thường bao gồm các tủ điện phân phối, điều khiển hệ thống ánh sáng, điều hòa, thang máy, camera an ninh, phòng cháy chữa cháy,… Những hệ thống này yêu cầu hoạt động liên tục 24/7. Việc sử dụng quạt thông gió cho tủ điện trong những không gian kín như phòng kỹ thuật hoặc phòng máy lạnh giúp làm giảm nhiệt độ bên trong tủ, tránh hiện tượng ngắt mạch, cháy nổ hoặc gián đoạn hệ thống.

Đặc biệt, trong môi trường văn phòng hoặc không gian công cộng yêu cầu sự yên tĩnh, các mẫu quạt thông gió tủ điện công nghiệp với độ ồn thấp, vận hành êm ái sẽ là lựa chọn lý tưởng.

Ứng dụng trong các thiết bị dân dụng và hệ thống điều khiển tự động

Một số thiết bị dân dụng cao cấp như máy năng lượng mặt trời, hệ thống điều khiển cổng tự động, máy nén khí mini hoặc hệ thống tưới tiêu thông minh thường được đặt trong tủ kỹ thuật nhỏ để bảo vệ linh kiện khỏi bụi bẩn, nước mưa hoặc côn trùng. Tuy nhiên, các thiết bị này cũng tỏa nhiệt trong quá trình vận hành, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nắng nóng.

Quạt thông gió tủ điện công nghiệp với thiết kế nhỏ gọn, có thể lắp vừa trong tủ kích thước giới hạn, sẽ giúp không khí lưu thông tốt hơn, bảo vệ các thiết bị điện tử quan trọng, đồng thời kéo dài tuổi thọ hệ thống.

Ứng dụng trong các công trình công cộng và cơ sở hạ tầng

Tại các trạm điện công cộng, trạm thu phí tự động, trạm biến áp dân dụng, hệ thống đèn tín hiệu giao thông,…, các thiết bị điều khiển được đặt trong tủ kỹ thuật ngoài trời hoặc bán ngoài trời. Những vị trí này thường chịu ảnh hưởng trực tiếp của nhiệt độ môi trường, bụi bẩn và ẩm ướt. Nếu không được thông gió tốt, tủ điện sẽ nhanh chóng bị nóng lên và ảnh hưởng đến thiết bị bên trong.

Do đó, quạt thông gió tủ điện công nghiệp đạt tiêu chuẩn IP54 – IP65 (chống bụi, chống nước nhẹ) là giải pháp tối ưu để đảm bảo thiết bị điện hoạt động ổn định trong thời gian dài, bất chấp điều kiện khắc nghiệt ngoài trời.

Ứng dụng trong nhà máy sản xuất, xưởng cơ khí, kho chứa hàng

Dù mang tên “tủ điện công nghiệp”, nhưng những ứng dụng của quạt thông gió tủ điện không chỉ giới hạn ở công nghiệp nặng. Trong các nhà xưởng nhỏ, xưởng may, cơ sở sản xuất vừa và nhỏ, các tủ điện vẫn đóng vai trò trung tâm trong việc cấp điện cho hệ thống máy móc, chiếu sáng và điều khiển.

Quạt thông gió sẽ giúp duy trì nhiệt độ ổn định bên trong tủ, giúp bảo vệ các thiết bị như biến tần, PLC, bộ chuyển mạch,… và đảm bảo hệ thống sản xuất vận hành liên tục, không bị gián đoạn do lỗi nhiệt.

Ứng dụng trong giáo dục và đào tạo nghề

Tại các trường học kỹ thuật, trường đại học, trung tâm dạy nghề điện – điện tử, việc sử dụng các mô hình tủ điện thực hành là rất phổ biến. Các mô hình này thường mô phỏng hệ thống điện thực tế, có tích hợp nhiều mạch điều khiển và biến áp. Khi sử dụng nhiều giờ liền trong lớp học, chúng cần hệ thống làm mát hợp lý để bảo vệ linh kiện khỏi hư hỏng. Việc lắp đặt quạt thông gió trong tủ điện thực hành không chỉ giúp làm mát mà còn giúp học viên hiểu rõ ứng dụng thực tế của quạt trong công nghiệp.

Nhưng lưu ý khi sử dụng quạt thông gió tủ điện công nghiệp

Quạt thông gió tủ điện công nghiệp là thiết bị đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nhiệt độ ổn định cho hệ thống điện và điều khiển bên trong tủ điện. Việc sử dụng quạt giúp làm mát các thiết bị điện tử, tăng tuổi thọ, ngăn ngừa tình trạng quá nhiệt gây cháy nổ, đảm bảo an toàn và hiệu quả vận hành cho toàn bộ hệ thống. Tuy nhiên, để thiết bị này hoạt động ổn định, lâu bền và phát huy tối đa công năng, người dùng cần ghi nhớ một số lưu ý quan trọng trong quá trình sử dụng quạt thông gió tủ điện công nghiệp như sau:

Trước tiên, việc lựa chọn loại quạt thông gió cần phải phù hợp với kích thước tủ điện, công suất tải điện và môi trường làm việc (trong nhà hay ngoài trời). Tủ điện lớn hoặc chứa nhiều thiết bị công suất cao cần loại quạt có lưu lượng gió lớn, motor mạnh, trong khi tủ nhỏ chỉ cần quạt mini tiết kiệm điện. Đặc biệt, nếu tủ đặt ngoài trời hoặc trong môi trường ẩm ướt, nhiều bụi thì cần chọn loại quạt có tiêu chuẩn chống nước chống bụi IP54 hoặc IP65, có lưới lọc bụi đi kèm để bảo vệ thiết bị bên trong.

Việc lắp đặt đúng vị trí quạt thông gió là điều tối quan trọng để tạo nên dòng khí đối lưu ổn định bên trong tủ điện. Thông thường, nên lắp quạt hút ở phía trên cao để hút khí nóng ra ngoài và lắp khe hoặc quạt cấp khí mát ở phía dưới để đưa không khí mát vào bên trong. Việc bố trí sai chiều hoặc lệch vị trí có thể khiến luồng khí bị đảo lộn, gây hiện tượng tụ nhiệt cục bộ, làm giảm hiệu quả tản nhiệt và gây nóng cục bộ ở một số thiết bị.

Mỗi loại quạt thông gió đều yêu cầu nguồn điện phù hợp, thông thường là nguồn điện 1 pha 220V cho các loại nhỏ và 3 pha 380V cho quạt công suất lớn. Trước khi lắp đặt, người dùng cần kiểm tra kỹ nguồn cấp có đúng điện áp và tần số hoạt động của quạt không. Việc dùng sai nguồn điện có thể dẫn đến cháy motor, chập điện hoặc giảm tuổi thọ của thiết bị. Ngoài ra, cần đảm bảo mạch điện cấp cho quạt có cầu chì hoặc CB bảo vệ riêng biệt để dễ dàng ngắt điện khi cần bảo trì hoặc xảy ra sự cố.

Sau thời gian hoạt động, bụi bẩn, dầu mỡ, hoặc côn trùng có thể bám vào cánh quạt, lưới lọc và motor, làm giảm hiệu suất thông gió và gây tiếng ồn lớn. Vì vậy, cần vệ sinh định kỳ ít nhất 3–6 tháng/lần, tháo cánh quạt và lưới lọc để lau chùi, đồng thời kiểm tra tình trạng motor, dây điện, tụ điện và trục quay. Nếu phát hiện quạt rung lắc mạnh, chạy yếu hoặc có mùi khét, cần ngưng sử dụng và thay thế linh kiện kịp thời để tránh sự cố nguy hiểm.

Một số người dùng chỉ lắp quạt thông gió mà không để ý rằng tủ điện cần có khe thoáng để khí nóng thoát ra ngoài và không khí mát lưu thông vào bên trong. Nếu tủ quá kín, quạt sẽ khó tạo được dòng khí đối lưu hiệu quả, dẫn đến hiện tượng nóng tích tụ. Do đó, ngoài việc lắp quạt, cần thiết kế khe thông khí có lưới chắn bụi hoặc hệ thống lọc gió phù hợp để tạo dòng lưu thông không khí liên tục, ngăn bụi bẩn và côn trùng xâm nhập vào bên trong tủ điện.

Dù nhiều dòng quạt thông gió công nghiệp hiện nay có khả năng chống nước và chống bụi theo tiêu chuẩn IP54/IP65, người dùng vẫn không nên để quạt tiếp xúc trực tiếp với nước mưa, nước rửa sàn hoặc hóa chất ăn mòn. Nếu tủ đặt ngoài trời, nên lắp thêm mái che hoặc hộp bảo vệ cho quạt, đồng thời đảm bảo nước không thể xâm nhập vào bên trong theo đường gió. Việc để quạt ngập nước hay bị hóa chất bắn vào sẽ làm hỏng motor, chập cháy và nguy hiểm đến an toàn điện.

Trong các môi trường như phòng điều hành, văn phòng kỹ thuật hoặc khu vực gần người làm việc, nên ưu tiên chọn quạt có độ ồn thấp, motor bọc kín cách âm, tránh sử dụng các loại quạt công suất lớn gây tiếng ồn lớn ảnh hưởng đến sự tập trung và hiệu suất làm việc. Người dùng cũng có thể sử dụng các dòng quạt có hệ thống giảm chấn, vòng bi cao cấp, giúp quạt chạy êm, bền và không rung lắc.

Trong nhiều trường hợp, tủ điện chỉ hoạt động vào ban ngày hoặc khi hệ thống điện tải lớn làm việc, do đó không cần thiết để quạt thông gió chạy liên tục 24/7. Việc này vừa tiêu hao điện năng, vừa khiến motor nhanh hỏng. Người dùng nên lắp đặt cảm biến nhiệt độ hoặc timer để quạt chỉ hoạt động khi nhiệt độ trong tủ vượt ngưỡng, giúp tiết kiệm điện và tăng tuổi thọ thiết bị.

Quạt thông gió tủ điện công nghiệp là thiết bị nhỏ gọn nhưng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống điện khỏi quá nhiệt và kéo dài tuổi thọ cho các thiết bị điện tử. Tuy nhiên, để thiết bị này phát huy hiệu quả tối đa, người dùng cần chú ý đến việc lựa chọn đúng loại quạt, lắp đặt hợp lý, kiểm tra nguồn điện, vệ sinh định kỳ và đảm bảo điều kiện vận hành an toàn. Những lưu ý kể trên không chỉ giúp quạt hoạt động ổn định mà còn góp phần tăng độ bền của toàn bộ hệ thống tủ điện, giảm chi phí bảo trì và nâng cao hiệu quả sản xuất – sinh hoạt trong mọi lĩnh vực đời sống hằng ngày.

Tham khảo: https://tongkhoquatcongnghiep.vn/